Tak innowacyjne firmy korzystają z AI
27/06/2025
Firmy wykorzystujące sztuczną inteligencję w działalności innowacyjnej coraz częściej wdrażają ją w sposób świadomy – nie tylko operacyjnie, ale także strategicznie. Choć nadal dominują inwestycje z własnych środków, duża część organizacji aktywnie poszukuje zewnętrznych źródeł finansowania. Kluczowymi barierami pozostają braki kompetencyjne – zarówno na rynku, jak i wewnątrz firm – a także trudności w skutecznym pozyskaniu wsparcia inwestycyjnego z zewnątrz. Mimo to sztuczna inteligencja wyraźnie wspiera rozwój: zwiększa innowacyjność, wpływa na ofertę i wzmacnia zespoły. Obok popularnych dziś rozwiązań generatywnych firmy korzystają także z innych typów technologii AI – takich jak systemy predykcyjne, analiza obrazu czy klasyczne uczenie maszynowe – wykorzystywane głównie w obszarach operacyjnych, takich jak produkcja, logistyka i obsługa klienta. Takie dane wyłaniają się z najnowszego raportu Ayming Polska.
Badanie na potrzeby raportu „AI. Liderzy innowacji o transformacji biznesu” zostało zrealizowane przez Ayming Polska w kwietniu 2025 roku wśród 150 firm z branży technologicznej, przemysłowej i FMCG. Do udziału zaproszono wyłącznie firmy, które wykorzystują sztuczną inteligencję w pracach badawczo-rozwojowych, co pozwoliło skupić się na organizacjach z realnym doświadczeniem technologicznym.
To organizacje, które mają już konkretne doświadczenia i świadomie podchodzą do wdrażania AI. Aż 84% badanych organizacji wyszło już poza fazę testów, co pokazuje, że nie traktują AI jako ciekawostki, tylko jako realne narzędzie wspierające rozwój. W przypadku 22% z nich mówimy wręcz o ujęciu AI w strategii biznesowej. To oznacza, że firmy faktycznie integrują sztuczną inteligencję w kluczowych procesach i wykorzystują ją do realizacji celów strategicznych
Piotr Frankowski
Dyrektor Zarządzający, Ayming Polska
Firmy zwiększają inwestycje w AI – szczególnie te, które myślą o niej strategicznie
Ponad 60% badanych firm przeznacza na rozwój sztucznej inteligencji mniej niż 2% swojego rocznego przychodu. Większe inwestycje w technologię są rzadkością: tylko 16% firm alokuje na ten cel od 3 do 5% przychodu, a zaledwie 3% przekracza próg 5%.
Jeśli jednak przyjrzymy się bliżej firmom, które traktują sztuczną inteligencję jako element swojej strategii biznesowej, obraz inwestycji zmienia się znacząco. W tej grupie ponad połowa organizacji (57%) przeznacza na rozwój AI więcej niż 2% rocznego przychodu, co wyraźnie odróżnia je od ogółu próby. Dominują tu budżety w przedziale od 2 do 5%, co świadczy o wyższym poziomie zaangażowania.
Widać, że tam, gdzie AI staje się częścią strategii, pojawia się też gotowość do poważnych inwestycji. AI przestaje być dodatkiem do działań operacyjnych, a staje się jednym z kluczowych filarów rozwoju. W takim ujęciu to już nie kwestia ciekawości technologicznej, ale decyzja biznesowa, czasem nawet taka z gatunku być albo nie być. Oczywiście, można spojrzeć na to też z drugiej strony: czasem to właśnie większe budżety sprawiają, że firmom łatwiej jest uwzględnić AI w strategii. Systemy są coraz bardziej zaawansowane, a ich wdrażanie – bardziej przewidywalne i osadzone w realiach biznesowych. W efekcie AI przestaje być czymś nieznanym – staje się narzędziem, które naturalnie wpisuje się w sposób myślenia o rozwoju.
Piotr Frankowski
Dyrektor Zarządzający, Ayming Polska
Dynamika zmian inwestycyjnych w obszarze sztucznej inteligencji pokazuje stopniowy, ale wyraźny wzrost zaangażowania firm. W ostatnich dwóch latach 64% organizacji zwiększyło nakłady na AI – 39% w niewielkim, a 25% w znaczącym stopniu. Tylko 5% zdecydowało się na ich ograniczenie. Choć poziom inwestycji pozostaje umiarkowany, na tle punktu wyjścia sprzed dwóch lat widać, że w wielu badanych firmach zaszła realna zmiana. Również prognozy wskazują na kontynuację tego trendu – 64% firm planuje dalszy wzrost nakładów, co potwierdza rosnącą rolę AI w ich planach rozwojowych.
Braki kadrowe i trudności z dostępem do finansowania utrudniają wdrażanie AI
Najczęściej wskazywaną barierą we wdrażaniu AI są braki kompetencyjne – zarówno wewnętrzne, jak i rynkowe. Aż 41% firm ocenia, że niedobór specjalistów AI na rynku w dużym stopniu lub całkowicie uniemożliwia wdrożenia, a 38% wskazuje na niedostateczne kompetencje wewnętrzne.
Dane dotyczące poziomu kompetencji AI wewnątrz organizacji potwierdzają, że dla wielu firm niedostatki kadrowe to realna część codzienności, a nie tylko deklarowana bariera. Zaledwie 24% organizacji dysponuje rozwiniętym zapleczem eksperckim w tym obszarze, podczas gdy aż 64% opiera się głównie na wsparciu zewnętrznych dostawców.
Potwierdzeniem, że kompetencje pozostają jednym z kluczowych wyzwań we wdrażaniu AI, są również dane dotyczące kosztów. Na drugim miejscu – zaraz po infrastrukturze IT (49%) – firmy wskazują wydatki związane z pozyskaniem lub przeszkoleniem specjalistów AI (45%), ex aequo z kosztami oprogramowania i licencji. To pokazuje, że problem niedoboru kompetencji nie sprowadza się wyłącznie do ograniczeń kadrowych, ale ma także wymiar finansowy. Budowanie zaplecza eksperckiego wiąże się z realnymi kosztami, które dla wielu organizacji stanowią istotną barierę inwestycyjną.
Na trzecim miejscu wśród najczęściej wskazywanych barier – zaraz po niedoborze kompetencji wewnętrznych i braku specjalistów na rynku – znalazły się trudności w pozyskaniu zewnętrznego finansowania. Wskazało je 36% firm.
Największym wyzwaniem dla firm wdrażających AI są braki kompetencyjne – zarówno wewnątrz organizacji, jak i na rynku. Trudno znaleźć specjalistów, trudno zbudować własny zespół, a do tego rozwój takich kompetencji jest po prostu kosztowny. Firmy wskazują, że wydatki na zatrudnienie lub przeszkolenie ekspertów AI to jeden z głównych elementów budżetu wdrożeniowego. Do tego dochodzą jeszcze trudności z pozyskaniem zewnętrznego finansowania – ten problem znalazł się na trzecim miejscu wśród barier. To wszystko pokazuje, że niezależnie od źródła – czy chodzi o ludzi, narzędzia, czy inne zasoby – wiele wyzwań sprowadza się ostatecznie do jednego: finansowania
Piotr Frankowski
Dyrektor Zarządzający, Ayming Polska
Kapitał własny dominuje, ulgi podatkowe wciąż niedocenione
Dominacja kapitału własnego (82%) jako źródła finansowania wskazuje, że trudności w pozyskaniu środków zewnętrznych stanowią realną barierę dla firm inwestujących w AI. Stosunkowo częstym źródłem wsparcia pozostają dotacje krajowe i unijne (47%), podczas gdy z ulg podatkowych korzysta jedynie 21% firm.
To o tyle zaskakujące, że ulga B+R jest narzędziem znacznie bardziej dostępnym niż programy dotacyjne – nie wymaga konkurowania o środki ani wykazywania innowacyjności w skali kraju, a jedynie prowadzenia prac rozwojowych, które są innowacyjne z perspektywy samej firmy. Dodatkowo warto podkreślić, że wszystkie badane firmy wykorzystują AI przynajmniej na jednym etapie działalności B+R. W części przypadków AI wykorzystywane jest jako narzędzie wspierające rozwój, np. przy analizie danych, tworzeniu prototypów czy testach. W innych - oznacza to opracowywanie własnych rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji i tego typu działania kwalifikują się do rozliczenia ulgi B+R. Warto zauważyć, że nawet jeśli firma nie tworzy własnych algorytmów, ale integruje gotowe narzędzia w sposób twórczy dopasowując je do swoich potrzeb, działania te potencjalnie również mogą kwalifikować się do objęcia ulgą
Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik
Dyrektor Konsultingu, Ayming Polska
Istotnym faktem jest, że firmy znacznie częściej wskazują trudności w pozyskaniu zewnętrznego finansowania niż sam brak dostępnych środków (19%). Problem leży więc nie w braku rozwiązań na rynku, lecz w ograniczonej zdolności ich efektywnego pozyskiwania.
Technologiczna gotowość i strategiczne ambicje
Pomimo ograniczeń, badane firmy wykazują dużą dojrzałość w wykorzystaniu sztucznej inteligencji. Nie ograniczają się wyłącznie do popularnych rozwiązań, takich jak Generative AI (57%), lecz równie często sięgają po systemy predykcyjne i preskrypcyjne (56%) oraz klasyczne uczenie maszynowe (53%). Obecność deep learningu (18%) i reinforcement learningu (9%) pokazuje, że firmy nie boją się testować bardziej złożonych narzędzi, nawet jeśli ich wdrożenie wiąże się z większymi wymaganiami.
Rozwiązania te wykorzystywane są przede wszystkim w obszarach kluczowych dla codziennego funkcjonowania firmy – takich jak produkcja (66%), logistyka (58%) czy obsługa klienta (58%). Wskazuje to na świadome podejście do wdrażania AI, skoncentrowane na poprawie efektywności operacyjnej i realnej wartości dla biznesu.
Organizacje dostrzegają wartość AI i podejmują konkretne działania, mimo że funkcjonują w warunkach istotnych ograniczeń. Gdyby udało się zniwelować bariery, takie jak niedobór kompetencji czy trudności w finansowaniu, firmy mogłyby wdrażać AI na większą skalę i w bardziej zaawansowany sposób. Skoro z tymi wyzwaniami mierzą się już firmy innowacyjne, tym bardziej dotyczą one szerszego rynku. Ich przezwyciężenie mogłoby wzmocnić nie tylko liderów, lecz także cały polski biznes
Piotr Frankowski
Dyrektor Zarządzający, Ayming Polska
Aż 63% firm deklaruje, że AI zwiększyła innowacyjność ich oferty, co oznacza, że technologia realnie wpływa na to, co i jak firmy oferują swoim klientom. To najwyżej oceniany obszar wpływu AI, który wyraźnie pokazuje, że mówimy o narzędziu rozwoju, a nie tylko technologicznym dodatku.
Wiele firm dostrzega dziś silne powiązanie między wykorzystaniem sztucznej inteligencji a wzrostem innowacyjności. AI nie tylko wspiera optymalizację procesów czy automatyzację produkcji, ale coraz częściej staje się źródłem rzeczywistych zmian produktowych i usługowych. To nie są działania eksperymentalne – to konkretna, zakorzeniona w codzienności forma innowacji. Co więcej, AI staje się też integralnym elementem samych produktów, wpływając na ich funkcjonalność i wartość rynkową. Równolegle technologia ta wspiera sam proces badawczo-rozwojowy: pomaga analizować dane, automatyzować eksperymenty, generować koncepcje rozwiązań i prognozować ich skuteczność. Dzięki temu nie tylko ułatwia tworzenie innowacji, ale też realnie przyspiesza i usprawnia cały proces ich opracowywania
Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik
Dyrektor Konsultingu, Ayming Polska
Z badania wyłania się spójny obraz firm, które nie tylko mają ambicje w zakresie wykorzystania sztucznej inteligencji, ale są również technologicznie gotowe i coraz lepiej rozumieją, jak efektywnie z niej korzystać. Zdaniem ekspertów Ayming Polska aby ten potencjał mógł przełożyć się na trwałą przewagę konkurencyjną – zarówno na poziomie poszczególnych organizacji, jak i całej gospodarki – potrzebne są skoordynowane działania systemowe. Po stronie biznesu kluczowe będzie dalsze inwestowanie w rozwój kompetencji, zatrzymywanie specjalistów oraz wzmacnianie zespołów wewnętrznych. Równolegle niezbędne jest wsparcie instytucjonalne – w tym tworzenie warunków do rozwoju, kontynuacja inicjatyw szkoleniowych oraz promowanie wiedzy o dostępnych formach finansowania. Programy edukacyjne, takie jak te realizowane przez globalnych dostawców technologii, to ważny krok, ale powinny mieć charakter systemowy, a nie incydentalny. Instytucje publiczne mogą także odegrać istotną rolę w zwiększeniu skali inwestycji poprzez popularyzowanie narzędzi takich jak ulga B+R, dotacje czy inne mechanizmy wspierające innowacyjne przedsiębiorstwa – szczególnie tam, gdzie potrzeby są już wyraźnie artykułowane przez rynek.
Raport jest dostępny do pobrania na stronie: „AI. Liderzy innowacji o transformacji biznesu”
Ⓒ COPYRIGHT 2012-2025 SW RESEARCH SP. Z O.O.
