Polacy wątpią w autonomię Trybunału Konstytucyjnego
28/10/2020
(foto: na zdjęciu jedna z protestujących kobiet)
22 października 2020 roku Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie w sprawie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, czyli tzw. ustawy o aborcji. Decyzja Trybunału zapadła w wyjątkowym dla kraju okresie, związanym z rozwojem pandemii COVID-19. Temat, który do tej pory wywoływał wiele emocji nawet w standardowych warunkach, w obecnych okolicznościach staje się kością niezgody między niemal wszystkimi uczestnikami życia politycznego, społecznego czy religijnego.
O oddziaływaniu duchownych na polski sąd konstytucyjny silniej przekonane są kobiety (55,9 proc.) oraz respondenci powyżej 50 roku życia. Ciekawe jest to, że przekonanie o ingerencji Kościoła rośnie wraz z wiekiem badanych – ze stwierdzeniem zgadza się 50,9 proc. najmłodszych respondentów (18-24 lata), natomiast wśród osób, które ukończyły 50 rok życia poziom ten wynosi aż 55,5 proc.
Wyraźna jest też zależność między poziomem wykształcenia a przekonaniem o wpływie Kościoła na Trybunał. Wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym lub niższym wynik wynosi 44,4 proc, dla wykształcenia średniego jest to już 53,2 proc, a wśród osób z wykształceniem wyższym znajduje się 55,8 proc. zgadzających się z tym stwierdzeniem.
Nie bez znaczenia jest też klasa wielkości miejscowości respondenta. O tym, ze Trybunał Konstytucyjny mógł się sugerować stanowiskiem Kościoła przy podejmowaniu decyzji, najsłabiej są przekonani mieszkańcy wsi i miast do 20 tys. mieszkańców (49,4 proc.). Podobny poziom obserwujemy w miastach 20-100 tys. mieszkańców (50,4 proc.). Jednak już w przypadku respondentów z miast o 100-200 tys. mieszkańców odsetek ten wynosi już 54,6 proc. natomiast zdecydowanie najsilniejsze przekonanie o możliwym wpływie Kościoła na Trybunał wyrażają mieszkańcy największych polskich miast pow. 200 tys. mieszkańców (65,0 proc).
Trwające od blisko tygodnia protesty zdążyły uwolnić nie tylko ogromne pokłady często skrajnych emocji, ale też odsłoniły zakorzenione w naszym społeczeństwie głębokie podziały. Jedną z wyraźnych osi podziału jest Polska świecka vs. Polska wyznaniowa. W tym kontekście „klasyczne” już podziały miasto – wieś, czy niższe-wyższe wykształcenie nie zaskakują pod względem wyników. Jednak dodatkowo, od kilku dni pojawił się w tym sporze dodatkowy wątek – brak pewności co do niezawisłości jednego z najważniejszych sądów w Polsce, co może utrudniać wypracowanie kompromisu – komentuje Piotr Zimolzak, wiceprezes SW Research.
Przekonania o aktywnej roli hierarchów duchownych na podejmowane przez Trybunał Konstytucyjny decyzje spowodowały burzliwe protesty w kościołach, co z kolei wywołało wiele kontrowersji wokół tej formy demonstracji. Dlatego SW Research postanowiło zapytać, w jaki sposób Polacy postrzegają dotychczasową formę protestów, nie tylko w odniesieniu do miejsc kultu religijnego.
Z badań wynika jedno - Polacy są bardzo mocno podzieleni pod względem oceny formy trwających od blisko tygodnia protestów. Niemal co czwarty badany (23,9 proc.) uważa, że demonstrujący są zbyt łagodni, co trzeci (33,9 proc.) jest zdania, że taka forma jest odpowiednia, a blisko 3 na 10 ankietowanych (29,0 proc.) uważa, że demonstracje przybrały zbyt radykalną formę. Co siódmy badany (13,7 proc.) nie ma w tej kwestii zdania.
Co ciekawe, rozkład tych odpowiedzi zupełnie nie zależy od płci, a od grupach wiekowych zróżnicowanie jest niewielkie. Największy niedosyt radykalizmu obserwowany jest w grupie 35-49 latków, wśród których 27,1 proc uważa, że forma protestów jest zbyt łagodna, a 25,4 proc, że zbyt ostra.
Wśród mieszkańców wsi i miejscowości poniżej 200 tys. mieszkańców przeważa pogląd, że protesty są zbyt ostre, z kolei w największych polskich miastach widoczna jest polaryzacja, tzn. zdania są niemal równo podzielone.
Nota metodologiczna:
Badanie zostało zrealizowane metodą wywiadów online (CAWI) w dniach 27-28.10.2020 na reprezentatywnej próbie 1011 dorosłych respondentów pochodzących z panelu badawczego SWPANEL.