Prognoza nadchodzącego upadku branży mięsnej jest nieprawdziwa, a potwierdziły to nasze badania konsumenckie – powiedział Jacek Strzelecki, prezes Związku POLSKIE MIĘSO.
Pomimo, że badania i analizy o branży mięsnej są przygotowywane przez banki działające w Polsce (obsługujące sektor rolny i przetwórstwo rolno-spożywcze), a także podmioty spoza samej branży wciąż brakuje rzetelnej i obiektywnej wiedzy na temat stosunku konsumentów do mięsa oraz hodowli zwierząt gospodarskich. Właśnie dlatego Związek POLSKIE MIĘSO stał się inicjatorem przeprowadzenia badań ilościowo-jakościowych, które pozwoliły na pozyskanie aktualnych danych i poznanie perspektywy konsumentów dotyczącej mięsa.
Jak wyjaśnił Jacek Strzelecki, prezes Związku POLSKIE MIĘSO, dane uzyskane podczas ankiet badawczych umożliwiły ustalanie słabych i mocnych stron branży mięsnej, będą stanowiły wsparcie przy planowaniu hodowli zwierząt dla rolników oraz przetwórców, doprowadzą do skutecznych zmiany w ofercie mięsnej, a także określą wyzwania oraz nowe trendy konsumenckie.
Mięso nieodłącznym elementem diety Polaków
Podczas badania pytano między innymi o to, jakie miejsce zajmuje mięso w codziennej diecie Polaków, czy stanowi stały element, czy jest intencjonalnie ograniczane jego spożycie lub zapadła decyzja o zupełnej rezygnacji z konsumpcji białka zwierzęcego. Ponad 57% konsumentów zadeklarowało, że najlepiej ich stosunek do spożywania mięsa opisuje twierdzenie: „Jem mięso jako stały element mojej diety”. Ten wariant wybrała większość osób badanych w przedziale wiekowym od 18 do 49 roku życia. 39% respondentów wybrało odpowiedź: „Jem mięso, ale staram się ograniczać jego spożycie”. A tylko 4% spośród badanych osób zadeklarowało: „Wcale nie jem mięsa” i dotyczy to wszystkich przedziałów wiekowych. W związku z tym można stwierdzić, że mięso stanowi nieodłączny element diety Polek i Polaków.
Według uczestników badań jakościowych decyzja o ograniczaniu mięsa coraz częściej wynika ze względów zdrowotnych. Dieta bezmięsna jest postrzegana jako lżejsza, jednak równie korzystna może być zmiana sposobu przygotowania mięsa – zastąpienie tłustych, smażonych potraw wariantami gotowanymi na parze lub duszonymi. W większości osoby powyżej 60 roku życia uzasadniają swoją motywację do ograniczenia spożycia mięsa względami zdrowotnymi.
Jaki rodzaj mięsa jest najpopularniejszy pośród konsumentów?
Zapytano respondentów jakiego rodzaju mięso jedzą najczęściej. Największą popularnością, cieszy się drób, który został wskazany przez 91% społeczeństwa i to właśnie on króluje na polskich stołach. Pośród jego zalet zostały wymienione łatwość w przyrządzaniu, dostępność i wszechstronność potraw, które można stworzyć.
Na drugim miejscu uplasowała się wieprzowina wskazana przez 78% badanych, która kojarzy się z tradycją i typowym polskim obiadem.
Wołowina natomiast – z wynikiem 53% – uchodzi za mięso dla smakoszy, wybierane raczej na wyjątkowe okazje i trudne w przygotowaniu.
Co ciekawe, to mężczyźni są bardziej otwarci na różne rodzaje białka zwierzęcego i częściej deklarują pojawianie się w ich diecie mięs takich jak: cielęcina, baranina czy dziczyzna.
Zachowania konsumenckie dotyczące zakupu mięsa
Podczas badania poddane analizie zostały także zachowania konsumenckie odnośnie zakupu mięsa, częstotliwości nabywania i wybieranych miejsc pozyskiwania towaru. Okazuje się, że aż 83% Polaków kupuje mięso co najmniej raz w tygodniu, a 52% kupuje je przynajmniej kilka razy w tygodniu.
Jeśli chodzi o miejsca zakupu, to wybór zależy od rodzaju nabywanego mięsa. Drób Polacy zazwyczaj kupują w supermarketach, natomiast wołowinę i mięso mielone w sklepach specjalistycznych i osiedlowych, które cieszą się większym zaufaniem konsumentów. Na wybór miejsca zakupu mięsa wpływają także wygoda, codzienne obowiązki oraz skala koniecznych do zrobienia zakupów – supermarkety są przeważnie wybierane przy dużych zakupach, a lokalne sklepy przy tych mniejszych.
Triada zakupowa, czyli czym kierują się Polacy przy zakupie mięsa
– Kluczowe z punktu widzenia branży mięsnej pytanie dotyczyło czym kieruje się osoba badana przy dokonywaniu zakupu. W wymienionych motywacjach możemy wyróżnić triadę zakupową – cena, jakość (świeżość, wygląd) i termin przydatności, które są kluczowe przy wyborze produktów. Na ostatnim miejscu z wynikiem około 30% zostały wskazane promocje i co dość zaskakujące, skład produktu (brak dodatków, konserwantów) – skomentował Jacek Strzelecki, prezes Związku POLSKIE MIĘSO.
Ciekawym zagadnieniem jest weryfikacja przy zakupie certyfikatów jakości lub ekologicznych, kraju pochodzenia czy informacji o producencie, której konsumenci dokonują zdecydowanie częściej względem rzadziej spożywanych rodzajów mięsa, takich jak dziczyzna, cielęcina, baranina i jagnięcina, a nie podczas codziennych zakupów. Jeden z respondentów otwarcie przyznał: „Szczerze mówiąc, nie sprawdzałem nigdy [pochodzenia mięsa], nie wiem, czy to się da sprawdzić.”
Opinie o zdrowotności mięsa
Kolejnym zagadnieniem w badaniach jakościowych było pozyskanie opinii dotyczącej zdrowotności mięsa i jego wpływu na organizm. 72% spośród osób badanych uznało, że wpływ mięsa w diecie człowieka ma charakter pozytywny – dostarcza niezbędnych składników odżywczych dla zdrowego funkcjonowania organizmu. Jednoznacznie negatywny wpływ uznało 3% badanych. Z wypowiedzi respondentów wynika, że także wegetarianie doceniają wartości odżywcze mięsa, chociaż jednocześnie podkreślają, że przetworzone i smażone może szkodzić zdrowiu. Dla młodych osób zasadność twierdzenia, że mięso jest zdrowe wymaga dodatkowych uzasadnień, chociaż uznają jego rolę jako najlepiej przyswajalnego białka.
Roślinne zamienniki mięsa – ciekawostka, ale nie alternatywa
Zapytaliśmy także o skojarzenia konsumentów dotyczące roślinnych zamienników mięsa, co stanowi wciąż gorący temat branżowy. 43% osób uznało, że zamienniki nie są mięsem, a 32% uważa, że nie powinno się wobec nich stosować nazw produktów mięsnych. 20% osób nie przeszkadza stosowanie w takich sposób nazw. Dla respondentów, którzy spożywają mięso roślinne zamienniki stanowią ciekawostkę kulinarną, której warto wypróbować, ale nie mogą stanowić pełnoprawnej alternatywy dla mięsa. Badani uzasadniają, że zamienniki nie spełniają oczekiwań ze względu na nieatrakcyjny smak oraz braku uczucia sytości po spożyciu. Najbardziej doceniają tego typu produkty młodzi dorośli, który wplatają je do swojej codziennej diety, spożywając także równolegle mięso.
Z kolei wegetarianie zaznaczają, że nie wszystkie roślinne zamienniki trafiają w ich gust ze względu na to, że niektóre z produktów strukturą za bardzo przypominają mięso, co stanowiło jedną z przesłanek do zmiany diety na bezmięsną.
– Respondenci badań jakościowych podkreślali, że produkty roślinne powinny być wyraźnie oddzielone od mięsnych na sklepowych półkach, aby uniknąć ryzyka pomyłek. Jednocześnie ich nazewnictwo budzi kontrowersje – konsumenci uważają, że używanie mięsnych nazw, takich jak „kabanosy” czy „schab”, jest mylące i nie powinno być stosowane, ponieważ te produkty nie mają nic wspólnego z mięsem – co jest zbieżne ze stanowiskiem branży mięsnej i stanowi ważny głos w trwającej dyskusji w przestrzeni medialnej oraz publicznej – zauważył Jacek Strzelecki, prezes Związku POLSKIE MIĘSO. Tę kwestię posumował również jeden z respondentów: „Nie nazywajmy kotletem schabowym kotleta, który nie ma nic wspólnego ze schabem. A zdarzyło mi się widzieć coś takiego w sklepie. Kotlet schabowy z soi. No to nie jest kotlet schabowy. Kotlet schabowy jest ze schabu.”
– Reasumując mięso odgrywa ważną część w diecie Polaków. Jest określane przez respondentów badania jako budulec oraz integralny element natury. Jedynie 4% polskiego społeczeństwa przyznaje, że wcale nie je mięsa, a ponad połowa uznaje je za podstawę swojej diety (57%). Dogłębne przeanalizowanie preferencji i zachowań konsumentów w Polsce dotyczących mięsa stanowi dla nas doskonałe źródło wiedzy, które planujemy aktualizować za sprawą corocznych badań ilościowo-jakościowych, by wciąż określać i wyznaczać nowe mięsne trendy – podsumował Jacek Strzelecki prezes Związku POLSKIE MIĘSO.
Metodologia badania
Raport ze zrealizowanych przez agencję badawczą SW Research analiz pt.: „Preferencje i opinie dotyczące konsumpcji mięsa wśród Polaków – badanie ilościowe i jakościowe” został oparty na metodzie badawczej wywiadów on–line (CAWI) na panelu internetowym SW Panel. W ramach badania przeprowadzono 1011 ankiet z reprezentatywną próbą Polek i Polaków z całego kraju, aglomeracji różnych wielkości oraz przedstawicielami zróżnicowanych grup wiekowych powyżej 18 roku życia. 53% spośród respondentów stanowiły kobiety, a wypowiadały się zarówno osoby spożywające mięso, jak i wegetarianie. Głównym celem badania było poznanie opinii Polek i Polaków na temat zakupu, spożywania i roli mięsa w diecie człowieka.